Çoğumuzun hayatına ehliyet sınavlarıyla giren ve hala pek çoğumuzun ne anlama geldiğini bilmediğimiz ‘’stepne’’ aslında araç sürücüleri için oldukça hayati bir önem taşıyor. Araçların modellerine ve boyutlarına göre bagaj veya farklı noktalarda konumlandırılan stepnelerin ne işe yaradıkları ise bilinmesi gerekenler arasında yer alıyor.
Türkçe olarak çevirmemiz gerekirse yedek lastik şeklinde yorumlayabileceğimiz stepne, araçların var olan lastiklerinin patlaması, hasar görmesi veya yola devam edemeyecek herhangi bir duruma gelmesi noktasında kullanılır. Bir araç ekipmanı sınıfında yer alan stepne çoğu arabanın ilk satın alındığında yanında bulunan bir parça olsa da günümüzde özellikle elektrikli araç modellerinin yaygınlaşması ile birlikte sadece full paket araçlarda gönderiliyor.
Araçlar İçin Stepne Takma İşlemi Nasıl Olur?
Arabaların lastik kısmında meydana gelen farklı boyutlardaki hasarlardan dolayı stepne kullanılabiliyor. Bu noktada aracın yedek lastiği yani stepne parçasını değiştirmek için birkaç adımdan oluşan bu aşamaları izlemeniz gerekiyor;
- İlk olarak aracı güvenli bir şekilde durdurup, freninin çekili olduğundan emin olmalısınız.
- Daha sonra; kriko, jant anahtarı ve stepne gibi ihtiyacınız olan malzemelerin yanınızda olduğundan emin olmalısınız.
- Aracın yükselmesini sağlayan kriko ile aracı belirli seviyede (lastiği hareket ettirebilecek düzeyde) yükseltmeniz gerekiyor.
- Sonraki aşamada jant anahtarı ile birlikte jantı sökmelisiniz.
- Jant söküm işleminden sonra hasarlı olan lastiğin somunları sökülmeli, uygun yuvaları denk gelecek şekilde stepneyi yerleştirmelisiniz.
- Bu işlemin ardından jant ve lastiğin somonlarını sıkı bir şekilde sıktığınızdan emin olduktan sonra kriko ile aracı dikkatli bir şekilde indirebilirsiniz.
Araçlarda Stepne Bulundurmak Zorunlu mu?
Araçlarda stepne bulundurmak yasal olarak zorunlu değildir. Geçmişte birçok ülkede stepne bulundurmak zorunlu iken, günümüzde bu gereklilik ortadan kaldırılmıştır. Bu nedenle, yeni üretilen araçların çoğunda stepne yerine lastik tamir kitleri bulunabilir. Bu değişim, özellikle bagaj alanından tasarruf sağlamak ve araç ağırlığını azaltmak için yapılmıştır. Ancak stepne bulundurmak, acil durumlarda oldukça faydalı olalıdır. Bir lastik patladığında yolda kalmanızı önler ve aracınızı güvenli bir şekilde servise götürebilmeniz için geçici bir çözüm sağlar.
Ayrıca, stepne bulunmaması araç muayenelerinden geçmenizi engellemez ve trafik kontrollerinde stepne eksikliği nedeniyle ceza almazsınız. Ancak güvenlik açısından, stepne taşımak özellikle uzun yolculuklarda önerilen bir uygulamadır.
Stepne Lastik ile İstetme Lastik Arasında Fark Var mıdır?
Stepne lastik ve istetme lastik arasında temel fark, kullanım amaçları ve yapılarıdır. Stepne lastik, acil durumlarda kullanılmak üzere tasarlanmış bir yedek lastiktir. Bu lastikler genellikle daha küçük ve hafif olup geçici bir çözüm sağlar. Uzun süreli kullanıma uygun değildir araçta en yakın servise ulaşmanız için tasarlanmıştır ve bu nedenle maksimum hız ve kullanım süresi sınırlıdır. Örneğin, stepne lastiklerle genellikle 80 km/s hızı aşmamak ve en fazla 50-80 kilometre yol kat edilmesi önerilir.
Diğer yandan, istetme lastik tam boyutlu bir yedek lastiktir. Bu lastik, aracın diğer lastikleriyle aynı boyutta ve özelliklerde olduğu için uzun süreli ve sürekli kullanım için uygundur. İstetme lastik takıldığında, araç performansında herhangi bir kayıp yaşanmaz ve aracın yol tutuşu, frenleme kapasitesi gibi unsurlarda değişiklik olmaz.
Stepne Lastik Hangi Durumlarda Kullanılır?
Stepne lastik, aracın lastiklerinden biri hasar gördüğünde geçici bir çözüm olarak kullanılır. Aşağıdaki durumlarda stepne lastik kullanılır.
- Lastik Patladığında: Lastik patladığında veya ciddi bir şekilde zarar gördüğünde, yola devam edebilmek için stepne kullanılır.
- Lastiğin Havası Söndüğünde: Lastik havasının tamamen inmesi durumunda, aracı güvenli bir şekilde en yakın tamirciye götürebilmek için stepne kullanılır.
- Lastik Yırtıldığında: Bir lastiğin yırtılması veya tel kırması gibi durumlarda, stepne ile sürüş devam ettirilebilir.
- Lastik Kullanılamaz Hale Geldiğinde: Lastik balon yaptığında veya başka herhangi bir nedenle kullanılmaz hale geldiğinde, stepne takılarak geçici çözüm sağlanır.
Stepne lastikler, uzun mesafeli kullanım için uygun değildir. Genellikle kısa mesafelerde, düşük hızlarla kullanılması tavsiye edilir.
Her Araçta Stepne Lastik Bulunur mu?
Günümüzde her araçta stepne lastik bulunmaz. Geçmişte birçok araç fabrika çıkışı olarak stepne lastikle donatılırken, günümüzde bu durum değişmiştir. Özellikle yeni modellerde, araç ağırlığını azaltmak ve bagaj alanından tasarruf sağlamak amacıyla stepne yerine lastik tamir kitleri sunulmaktadır. Bu kitler, patlak veya hasar görmüş lastikleri geçici olarak tamir ederek yola devam etmenizi sağlar.
Ayrıca, elektrikli ve hibrit araçlar gibi modern araçlarda da genellikle stepne yerine bu tür kitler bulunur. Arazi araçları gibi bazı modellerde ise hala stepne lastik kullanılmaya devam etmektedir. Yani aracınıza bağlı olarak stepne olup olmaması değişiklik gösterebilir.
Stepne Lastik Ömrü Ne Kadardır?
Stepne lastiğin ömrü, kullanım sıklığına ve saklama koşullarına bağlı olarak değişiklik gösterir. Kullanılmasa bile, stepne lastiklerin depolama ömrü vardır. Genellikle 10 yıl ömürleri olduğu kabul edilir, ancak bu süre kullanılan malzemeye, lastiğin kalitesine ve aracın bulunduğu iklim koşullarına göre değişebilir.
Stepne lastik uzun süre kullanılmadığında bile, aşırı sıcaklık, nem veya soğuk gibi çevresel faktörler lastiğin yapısını zayıflatır. Özellikle stepnenin araç dışında veya bagajın altında açıkta saklanması, lastiğin ömrünü kısaltır.
Ayrıca, stepne lastiğin hava basıncı düzenli olarak kontrol edilmelidir. Zamanla basınç kaybı yaşanabilir ve acil bir durumda kullanılmak üzere hazır olmayabilir. Bu nedenle, stepne kullanılmamış olsa bile periyodik olarak hava basıncı kontrolü yapılmalıdır.
Yaralı bilgi teşekkürler